Marieke is 10 jaar en zit in groep 6. Het is een vrolijke sportieve meid, met een goede serieuze werkhouding. Op school is ze goed in begrijpend lezen. Maar ook bij taal en spelling haalt ze hoge scores. Wanneer ik de leerkracht telefonisch spreek klinkt de wanhoop in haar stem. ‘Ik weet niet wat het is. Soms denk ik bijna dat ze me voor de gek houdt, ze maakt de vreemdste fouten. Het lijkt net alsof ze de sommen tot 10 nog steeds niet geautomatiseerd heeft. Is er soms sprake van een geheugenprobleem?’

Eenmaal in mijn praktijk zie ik weinig aanwijzingen voor een geheugenprobleem. Maar wanneer ik samen met haar wat rekenopgaven maak zie ik wel iets wat me erg verbaast. Als ik haar vraag om de som 6+3 op te lossen schrijft ze op dat het antwoord 8 is. En 9-4 krijgt als antwoord 3. Als ik haar vraag hoe ze dit heeft opgelost geeft ze toe dat ze het antwoord heeft geraden. Normaal gesproken zou ze het op haar vingers hebben uitgerekend, maar ze dacht dat dit van mij niet zou mogen.

Wanneer ik haar met hulp van haar vingers laat tellen komt ze tot de goede antwoorden. Hierop doorpratend vertelt ze me dat ze andere kinderen wel eens heeft gevraagd hoe die tot een oplossing komen en dat zij vaak zeggen dat ze het antwoord gewoon ‘ zien’. Marieke heeft op allerlei manieren geprobeerd dat ook te ‘zien’, maar in tegenstelling tot taal, spelling en topo, waarbij ze het antwoord gewoon weet lukt dit haar bij rekenen niet. Ook met geld rekenen lukt haar niet. Als haar moeder haar vraagt om een boodschap te doen verzint ze een smoesje. Ook vragen stellen in de klas durft ze niet.

Met behulp van de NDS (Nederlandse Dyscalculie Screener), een test voor leerlingen in groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs, de eerste klas van het VO en het MBO werd al snel duidelijk dat er veel aanwijzingen waren voor dyscalculie. Met behulp van de juf en een betrokken remedial teacher werd besloten om Marieke intensief te begeleiden. Mocht ze na deze begeleiding niet of nauwelijks vooruitgaan dan zouden we overgaan tot een volledig dyscalculie onderzoek.

Maar wat is dat nu eigenlijk, dyscalculie?

Soms komt het voor dat kinderen bovengemiddeld veel moeite met rekenen hebben. Het is dan belangrijk om te achterhalen waar dit vandaan komt. Soms is er sprake van een leerachterstand, soms ligt de oorzaak meer op het gebied van algemeen welbevinden, motivatie of angst. Soms is er sprake van dyscalculie.

Bij kinderen met dyscalculie gaat het rekenen heel moeizaam. Het lukt ze niet om eenvoudige vraagstukken op te lossen en verschillende rekenstrategieën te gebruiken. Ook worden er vaak problemen in het automatiseren ondervonden. In Nederland wordt dyscalculie als volgt aangeduid: ‘Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen met het leren en vlot/accuraat oproepen/toepassen van reken-/wiskundekennis’. Veelvoorkomende problemen bij kinderen met dyscalculie zijn moeite met getal volgorde, de positie van getallen, getal bewerkingen en moeite met inzicht en het oplossen van verhaaltjessommen.

Marieke zit inmiddels in de 1^e klas van de HAVO. De begeleiding heeft haar veel energie gekost, maar heeft ook veel opgeleverd. Ze gaat nooit goed worden in rekenen, maar durft in ieder geval vragen te stellen in de klas. En boodschappen doen voor haar moeder lukt haar nu ook. En wanneer ze het echt niet meer weet heeft ze gelukkig altijd nog een pinpas, want voor de pincode onthouden verzonnen we een handig ezelsbruggetje.